Słopiec. Eksploatację surowca marmurowego w dwu kamieniołomach w Słopcu Szlacheckim oraz Słopcu Rządowym prowadzono na potrzeby fabryki marmurów w Chęcinach już w I połowie XIX w. [1]. Próbki ze Słopca – wapienie dewońskie podobne do odmiany bolechowice – znalazły się w kolekcji założyciela kieleckiej fabryki marmurów, A. Welkego [2] i M. Bersohna [3], a także na liście H. Święcickiego [4]. W II połowie XIX wieku, już w okresie działania kieleckiej fabryki marmurów, kamieniołomy w Słopcu stanowiły jednak odrębne przedsiębiorstwo [5]. Wskazuje na to brak odmiany słopiec w ofercie kieleckiej firmy [6], jak też bezpośrednie wiadomości prasowe [7]. Na przełomie wieków XIX i XX odmiana słopiec pojawiła się w ofercie „Marmurów Kieleckich” [8] i słopiec był kojarzony z tą firmą [9]. Jednak w kilka lat później nie ma kamieniołomów słopeckich wśród wyrobisk użytkowanych przez firmę [10] i informacja o użytkowaniu przez nią tych kamieniołomów nie pojawia się w dokumentach firmy [11] do drugiej połowy XX wieku. Brak większej aktywności kopalń w Słopcu w pierwszej połowie XX wieku potwierdza J. Czarnocki [12].

Dopiero w 1983 r. opracowano kartę rejestracyjną złoża wapieni do produkcji bloków słopiec (Lisner-Skórska – CBDG 70108, DIII/180) i w 1985 r. Kieleckie Kopalnie Surowców Mineralnych rozpoczęły jego eksploatację. Wydobycie kontynuowano do 1994 r., jednak uzysk bloków (bloczność górnicza) był niewielki, rzędu 6%, stąd wydobycie było stosunkowo małe i surowiec służył głównie do produkcji kruszywa łamanego [13]. Po eksploatacji został zarastający obecnie owalny kamieniołom o średnicy około 100 m z okresowym jeziorkiem na dnie.

Złoże „Słopiec” położone jest na terenie Słopca Rządowego, około 0,5 km na północny-zachód od szosy Słopiec-Daleszyce, na terenie niewielkiego wzniesienia. Powierzchnia złoża wynosi 1,9 ha a jego miąższość 6,8-9,8 m. Nadkład tworzy zwietrzelina oraz płaty glin i piasków czwartorzędowych. Występujące w złożu dewońskie wapienie formacji z Kowali nachylone są pod niewielkim kątem w kierunku wschodnim (ESE). Są grubo- i średnioławicowe, brązowe oraz brązowoszare, często z czerwonymi „chmurkami” oraz amfiporami i dużymi stromatoporoidami. Zdaniem J. Czarnockiego [14] materiał ze Słopca jest bardzo podobny do bolechowic, natomiast Gierych [15] napisał, że kamieniołom w Słopcu dawał piękny materiał okładzinowy barwy ciemnoszarej, z przejściami w rdzawobrunatną i delikatnym białym użyleniem.

---

[1] F. M. Sobieszczański, op. cit., s. 217; S. Kowalczewski, Marmury kieleckie dawniej…, s. 6; tenże, Marmury kieleckie…, s. 15.
[2] [A. Welke] A.W.b.p.k., Marmury powiatu kieleckiego, „GK” 1873, nr 27, s. 106-107, nr 28, s. 110-111.
[3] S. Czarniecki, Z. Martini, op. cit.
[4] H. Święcicki, op. cit., s.  50, 53, 55.
[5] S. Marcinkowski, op. cit.
[6] „GK” 1876, nr 90; 1877, nr 20; 1898, nr 77.
[7] „GK” 1878, nr 65.
[8] „GK” 1900, nr 18; 1906, nr 13; Fijałkowska, Problematyka marmurów… op. cit, zob., APK, TPGiHPS, sygn. 35.
[9] „Gazeta Rzemieślnicza” nr 46 z 1898 r.
[10] H. Gessler, op. cit., s. 1-12.
[11] T. Langner, op. cit., s. 58-78; S. Marcinkowski, op. cit.
[12] J. Czarnocki, Marmury świętokrzyskie, „Prace…”, s. 107.
[13] W. Doroz, Wydobycie kopalin blocznych w województwie kieleckim w latach 1989-1993, w:  J. Szajn, Z. Rubinowski, J. Gągol (red.) Surowce kamienne regionu świętokrzyskiego. Tradycje, możliwości i perspektywy wykorzystania, Kielce 17-19.10.1994. Urząd Wojewódzki w Kielcach, Kielce, s. 27-29; J. Lisner-Skórska, Stan rozpoznania…, s. 62-63.
[14] J. Czarnocki, Marmury świętokrzyskie, „Prace…”, s. 107.
[15] B. Gierych, op. cit., s. 126.